Trwająca już ponad rok pandemia koronawirusa rzuciła nam wszystkim wiele wyzwań. Jednym z nich była potrzeba przeorganizowania swojego mieszkania, by pomieścić w nim biuro, szkołę i przedszkole. Również życie kulturalne przeniosło się do świata on-line. Na pewno wiele zawdzięczamy możliwościom jakie gwarantuje nam obecna technologia, jednak tryb życia, jakim wielu z nas zaczęło funkcjonować bardzo często wpływa negatywnie na układ wzrokowy.
Po długotrwałym wysiłku wzrokowym z bliskich odległości jako częste następstwo występują: pogorszenie widzenia, zamazywanie, zmęczenie, łzawienie i zaczerwienione spojówki. Jednym z powodów może być wada refrakcji, która ujawniła się dopiero w trudnych i intensywnych dla wzroku warunkach. W takim przypadku rozwiązaniem problemu jest dobrze dobrana korekcja okularowa. Jednak nie zawsze okulary rozwiązują problem wzrokowy, z którym się mierzymy. Znaczną część dolegliwości, pojawiających się po długiej pracy przy komputerze czy książkach, stanowią nadmierny wysiłek akomodacyjny i wergencyjny.
Akomodacja to proces dostosowania mocy optycznej oka do odległości oglądanego obiektu. Podczas oglądania przedmiotów znajdujących się w dali wzrokowej w prawidłowych warunkach akomodacja jest całkowicie rozluźniona. Natomiast podczas oglądania obiektów w bliży wzrokowej dochodzi do napięcia mięśnia rzęskowego, który zmienia kształt soczewki wewnątrzgałkowej w taki sposób by oglądany obraz został wyraźnie odwzorowany na siatkówce oka. Dodatkowo, podczas pracy z bliska napinane są mięśnie zewnątrzgałkowe odpowiedzialne m. in. za konwergencję, czyli zbieżne ustawienie oczu. Takie ustawienie gałek ocznych jest konieczne, aby osie widzenia przecinały się w punkcie, na który patrzymy i by oglądany obraz był przez nas widziany pojedynczo. Długotrwała praca z bliskich odległości stwarza konieczność ciągłego napięcia mięśni, co może prowadzić do zmęczenia i pojawiania się licznych dysfunkcji układu wzrokowego.
Jednymi z najczęściej spotykanych są zaburzenia akomodacji takie jak:
- Obniżona sprawność akomodacji
- Nadmierna akomodacja
- Niestabilna/męczliwa akomodacja
Dodatkowo często dochodzi do pojawienia się dysfunkcji w ruchach i ustawieniu oczu.
Subiektywnie powyższe nieprawidłowości mogą być odczuwane jako zamazany obraz w dali i/lub bliży wzrokowej, powolne wyostrzanie obrazu przy przerzucaniu wzroku na różne odległości, dyskomfort (bóle głowy, oczu, zamazywanie lub fluktuacja widzenia) podczas pracy z bliska, uciekające oko. W przypadku pojawienia się powyższych dolegliwości należy udać się na wizytę sprawdzającą stan wzroku. Ważne, by specjalista zbadał układ wzrokowy pod względem doboru odpowiedniej korekcji okularowej ale również ocenił stan akomodacji i parametrów widzenia obuocznego i w razie konieczności zalecił odpowiednią terapię wzrokową.
Warto jednak pamiętać o kilku nawykach, które pomogą nam utrzymać komfort i sprawność naszego układu wzrokowego. W trakcie pracy powinniśmy stosować zasadę 20/20/20, czyli co 20 minut, na czas 20 sekund spojrzeć na odległość 20 stóp (czyli około 6m), tak by układ wzrokowy mógł się rozluźnić. Dodatkowo pracując przed monitorem pamiętajmy o dobrej postawie ciała i utrzymywaniu odpowiednich, nie zbyt małych, odległości od ekranu. Nie powinniśmy także zapominać o regularnym i pełnym mruganiu – zauważono tendencję do rzadszego mrugania podczas prac przed ekranami, co znacznie wpływa na poziom komfortu pracy wzrokowej. Najważniejszym zaleceniem jest jednak ograniczenie pracy z bliska do koniecznego minimum (nie sięgajmy w przerwach po telefon) i jak największa ilość czasu spędzana na świeżym powietrzu. Dajmy oczom zasłużony odpoczynek! 🙂
Rozalia Żak
Optometrysta Salonu Brilliant Optyk